Kerntaken gemeente volgens de PvdA

Het Politiek Beraad van dinsdag 28 januari stond in het teken van een eerste debatavond over de nieuw te formuleren kerntaken van de gemeente. De fractie van de PvdA heeft bij monde van vicefractievoorzitter Marjolein Wessels de prioriteiten van de PvdA uiteengezet. Haar bijdrage is hieronder volledig weergegeven:

Wat zijn de belangrijkste doelen van de gemeente Almelo? Dat is de vraag die we vanavond met elkaar proberen te beantwoorden. Om hier een goed antwoord op te kunnen geven is het goed om bij het begin te beginnen: waarom is er een gemeente? Wat ons betreft is de taak van de gemeente om zaken op te lossen die beter gaan in het collectief dan individueel. Om een voorbeeld te noemen: we kunnen allemaal het wegdek voor onze eigen woning onderhouden, maar het is effectiever om daar voor geld bij elkaar te leggen, zodat we het in één keer voor de hele weg kunnen aanpakken.

Dan is het de vraag welke zaken er de komende jaren voor ons belangrijk zijn. Waar staan we nu als Almelo en waar willen we naar toe? Als we kijken naar de huidige staat van Almelo, dan zien we een aantal forse opgaven waar aan moet worden gewerkt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de gezondheid van Almeloërs die slechter is dan gemiddeld, relatief hoge werkloosheid, armoede en een groeiende kloof tussen bestuur en inwoners.

Waar willen we naar toe? Hoe zou Almelo er over 10 jaar voor moeten staan? De PvdA ziet dan een Almelo waarin een ieder naar eigen vermogen mee doet. Voor de een betekent dat een actieve rol in het klussenteam in de wijk en voor de ander is dat een drukke baan. Mensen redden zich grotendeels zelf en wanneer ze vastlopen, kunnen ze bij het wijkteam terecht voor advies. Almelose kinderen sporten minstens één keer per week en doen mee aan culturele activiteiten bij bijvoorbeeld de bieb of het wijkorkest.

Almelo is een veilige stad, waar alle inwoners een woning kunnen vinden die bij ze past, variërend van een nette rijtjeswoning tot een vrijstaand huis in het groen. Je kunt in je eigen wijk terecht voor boodschappen en kleine diensten. Voor grotere zaken ga je naar de binnenstad, waar je een gevarieerd winkel- en horeca-aanbod vindt.

Genoeg gedroomd. Als we daar over tien jaar willen zijn, en de PvdA wil dat, dan moeten we nu goed kijken hoe we als gemeente te werk willen gaan. Je kunt je geld maar één keer uitgeven en dat moet dus goed zijn. Voor de PvdA zijn voor de komende jaren de belangrijkste doelen van de gemeente Almelo:

1. Sociale agenda: hierin hebben we vier belangrijke doelen vastgesteld: 1 meer mensen aan het werk krijgen; 2 meer maatschappelijke participatie (deelname sport, cultuur en maatschappelijke activiteiten); 3 stimuleren van talentontwikkeling, leren; 4 het stimuleren van de zelfredzaamheid, eigen initiatief en inzet. Daarnaast is en blijft de gemeente voor de PvdA altijd het vangnet voor wie zich even zelf niet redt.

2. Stadsontwikkeling: de gemeente moet zich volop inzetten voor de doorontwikkeling van de Almelose binnenstad. Een plek waar het goed wonen, werken en winkelen en uitgaan is. Dit doet de gemeente niet alleen, maar in samenwerking met mkb’ers, horeca-ondernemers en projectontwikkelaars. De gemeente ondersteunt en faciliteert, de ondernemers moeten het vervolgens oppakken.

3. Wonen: de gemeente moet zich inzetten voor een fatsoenlijke woonplek voor iedereen. Een betaalbare woning. De komende jaren zal de uitdaging er in zitten om in te spelen op de veranderende vraag naar woningen. Het energiezuiniger maken van woningen kan de woonlasten naar beneden brengen en een milieuwinst opleveren. De openbare ruimte moet schoon, heel en veilig zijn.

4. Openbare orde en veiligheid: de gemeente moet zorgen voor een veilige stad, waar je rustig over straat kan en niet bang hoeft te zijn dat je iets overkomt.

Dit zijn vier belangrijke taken waar wat ons betreft de komende jaren aan moet worden gewerkt. Het zal u niet vreemd voorkomen dat ze een belangrijke verbinding hebben met het Acht Punten Plan dat de PvdA onlangs heeft gepresenteerd.

Dit zijn de vier doelen die voor ons de komende periode centraal staan. Samen met organisaties en inwoners van de stad moeten we hier aan gaan werken. Niet als gemeente alleen, maar samen. Zo kunnen we kijken wie welke taak het beste op kan pakken. De gemeente houdt wel de regie-rol, maar besteedt uit wanneer een ander beter is in een taak. Ook moeten we bekijken wat we samen kunnen doen met andere gemeenten in de regio.

Wat ons betreft gaan we deze vier kerntaken verder uitwerken. Daarmee kunnen we kijken wat dit voor gevolgen heeft voor de taken die we nu als gemeente uitvoeren. Wellicht kunnen er taken af. En misschien moeten er taken bij.

Een kerntakendiscussie is voor ons namelijk beslist geen simpele bezuinigingsoperatie. We willen graag echt tot de kern komen. Wat zijn onze doelen? Daar moet ons handelen aan bijdragen.

Een ander belangrijk aspect in de kerntakendiscussie is wat zijn nu precies de wettelijke taken die gemeente moet uitvoeren. Om misverstanden te voorkomen: de PvdA vindt het vanzelfsprekend dat wettelijke taken moeten worden uitgevoerd, maar de mate waarin kan volgens ons een bespreekpunt zijn.

Afgelopen jaar heeft het college geprobeerd de raad mee te nemen in een kerntakendiscussie. Dit heeft geresulteerd in aantal bijeenkomsten waar onder andere de feitenkaarten zijn gepresenteerd. Wij willen iedereen bedanken die hier een bijdrage aan heeft geleverd.

De fractie heeft geconstateerd, net als de andere leden van de raad, dat een kerntakendiscussie een complexe zaak is en dat het best zoeken is naar de weg om tot een juiste besluitvorming te komen. Voor de PvdA is het duidelijk dat een kerntakendiscussie een meerjarig traject is en grote impact kan en zal hebben op onze organisatie en onze inwoners. We gaan immers sleutelen aan de kern van de gemeente dat moet gewetensvol en zorgvuldig aangevlogen worden.

En laten we dan bij het begin beginnen: op een van de eerste pagina’s van het boekje met de feitenkaarten staat een mooi stroomschema, waarin een aantal kernvragen wordt beantwoord. De eerste vraag is: Sluit de activiteit aan bij een belangrijk doel? Dat impliceert dat we eerst onze doelen samen vast moeten stellen, anders komen we hier al niet voorbij.

We moeten dus als raad eerst onze doelen en gewenste maatschappelijke effecten formuleren, voordat college en ambtelijke organisatie over kunnen gaan tot uitvoering. Het gaat om hele wezenlijke keuzes over de toekomst van Almelo. Alleen dan voeren we een kerntakendiscussie, en vermijden we de kaasschaafmethode. Gezien de financiële positie van de gemeente is het voor de fractie van de PvdA van belang echte keuzes te maken op basis van visie; dus maatschappelijke effecten en doelen.

De raad is onze optiek kaderstellend en gaat over de maatschappelijke effecten en doelen. Met andere woorden: wat wil de raad op hoofdlijnen voor Almelo bereiken en welke doelen moeten wij daar bij nastreven.

Het college verwoordt samen met de ambtelijke organisatie het maatschappelijk effect en de doelen in concrete actie, hangt daar middelen en fte’s aan en geeft na vaststelling door de raad daar uitvoering aan.

Wij realiseren ons dat hetgeen we nu verwoorden een grote impact heeft op de voortgang van de kerntakendiscussie. De fractie van de PvdA is echter van mening dat wanneer we verantwoorde keuzes willen maken, over onze inwoners, instellingen, bedrijven en de ambtelijke organisatie gaan, die keuzes doordacht moet zijn. Wij stellen voor dat de raad eerst de visie vaststelt en dan de uitwerking in handen geeft van het college. We hebben zelf een eerste aftrap gegeven welke doelen we zelf voor ogen hebben, en horen graag hoe de andere partijen hier over denken. 

Namens de PvdA-fractie,

Marjolein Wessels