Raad van Almelo op bezoek bij de gemeente Tilburg

Voor de jaarlijkse excursie is dit jaar gekozen voor een bezoek aan de gemeente Tilburg. Op 30 en 31 maart 2023 waren de raadsleden, collegeleden en enkele ambtenaren te gast bij de gemeente Tilburg om zich te laten informeren over twee stedenbouwkundige projecten in de stad. De grootschalige ontwikkeling van het gebied rond het spoor en de binnenstad met het kernwinkelgebied.

Almelo en Tilburg hebben deels hetzelfde DNA met een verleden in de textielindustrie en we kunnen veel van elkaar leren, zoals de beide burgemeesters tijdens het bezoek treffend verwoordden. De voltallige raadsfractie van de PvdA was mee op excursie. We hebben onze oren en ogen goed de kost gegeven.
We hebben afgelopen vrijdag boeiende en inspirerende inleidingen gehoord van onder meer de projectleider Spoorzone, omgevingsmanager Binnenstad, burgemeester,  wethouder sociaal domein en de griffier van de gemeente Tilburg.

Spoorzone (2010 – 2032)
Het spoorzonegebied omvat veel industrieel erfgoed van de NS, met prachtige gebouwen die een mooie herbestemming hebben gekregen, in de vorm van creatieve broedplaatsen, ruimte voor startups, restaurants, gebouwen voor universiteit en hoge school en de bibliotheek, maar ook kantoorgebouwen, woningen (ook voor sociale huur) en garages voor fietsen en auto’s. Het heeft na jarenlange voorbereiding en ontwikkeling een mooie mix van oud en nieuw opgeleverd, een economische impuls aan de noordzijde van het station tot stand gebracht met als doel een groter, bruisender en unieker centrum. Een grootschalige stedenbouwkundigen ontwikkeling, waar naar het oordeel van de raadsleden de stad Tilburg terecht trots op kan zijn.

LOCHAL, Spoorzone, gemeente Tilburg)
Voor mij waren belangrijke lessen te leren: in het ontwikkelingsproces was veel ruimte voor de inbreng van inwoners en bedrijven, onderwijsinstellingen en nog vele anderen. Een zorgvuldig, arbeidsintensief proces om samen een masterplan op te stellen, gebaseerd op een heldere visie en doelstellingen. In een constante dialoog met de stadop bezoek bij de gemeente Tilburg., met inwoners, bedrijven en toekomstige gebruikers op verschillende niveaus, zijn de plannen verder doorontwikkeld. Deze dialoog is een voorwaarde voor draagvlak van de ontwikkeling van het gebied. Er wordt rekening gehouden met de diverse deelbelangen en waar mogelijk geïntegreerd in de plannen.

In fasen is het gebied ontwikkeld en er wordt nog steeds gewerkt, het is nog niet af. Het gebied van de spoorzone werd tijdelijk in gebruik gegeven zodat allerlei groepen nader kennis konden maken met het voormalige werkterrein van de NS. Er ontstonden creatieve werkplaatsen, theaters, restaurants en startups en er werden kleinschalige festivals georganiseerd. Het zogenoemde “placemaking” werd georganiseerd samen met de inwoners. Beeldbepalende panden werden niet gesloopt, waar liefdevol gerenoveerd en kregen een nuttige herbestemming. Door extra aandacht voor het cultuur-historisch erfgoed is de ziel van het gebied behouden en voelen veel groepen inwoners en bedrijven zich thuis in het gebied. Een team van externe deskundigen met allerlei disciplines heeft de plannen steeds getoetst: vreemde ogen dwingen en maakten het resultaat beter, er is dan geen ruimte voor tunnelvisie. De gebouwen moeten in verbinding staan met de omgeving. Het belang van de kwaliteit van de openbare ruimte loopt als een rode draad door de plannen. De kwaliteitsatlas zet vol in op groen!

Binnenstad
Diverse bewonersinitiatieven zijn gehonoreerd in de transformatie van de binnenstad: zoals bij de herinrichting van pleinen en parken. Er zijn logische looproutes gemaakt voor de winkelpubliek, met overdekte galerijen, groene gevels en voldoende ruimte om te zitten en elkaar te ontmoeten (“verblijfsplein”). De openbare ruimte is het cement van de stad. Bij de herstructurering van het kernwinkelgebied is veel aandacht voor wonen en werken aan de randen (herbestemming van winkels). Tilburg Next gaat uit van de kracht van de binnenstad. De wekelijkse markt is onderdeel van het winkel-wandel-rondje.

Bedrijventerreinen
De gemeente Tilburg heeft de ambitie om het werklandschap te revitaliseren, een mooie term, die concreet inhoudt dat geen nieuwe bedrijventerreinen worden ontwikkelen, maar dat bestaande bedrijventerreinen moeten verduurzamen, vergroenen en stapelen met ruimte voor innovatie (stapeling van werkniveaus). Er is een pilot gestart bij een bedrijventerrein om deze ambities concreet waar te maken. Mijn gedachten dwaalden natuurlijk meteen af naar de ambities van ons eigen college rond de kanaalsprong, Businesspark XL 2 …. Tilburg laat zien dat het ook anders kan.

Cultuur
Tot slot kwam wijkgericht werken, op basis van een wijkagenda, opgesteld in samenspraak met inwoners van de wijken aan de orde. Het belang van cultuur werd daarbij onderstreept. Ook hier zag ik voor Almelo een mooie opgave om de culturele ambities van de gemeente Tilburg stevig te omarmen. Wordt Almelo binnenkort ook dé stad van (cultuur)makers en talent, de stad waar cultuur laagdrempeliger wordt aangeboden, actief de combinatie van cultuur en bedrijven wordt gezocht en cultuur meer zichtbaar is op straat, in welke vorm dan ook? De nieuwe visie op kunst en cultuur laat echter op even zich wachten, het wordt hoog tijd voor nieuw cultuurbeleid!

De jaarlijkse raadsexcursie bood daarnaast uiteraard voldoende ruimte voor informele ontmoeting en nadere kennismaking, waarbij verborgen talenten zichtbaar en hoorbaar waren. Kortom, de sfeer was goed.

Hermien de Bruijn-Franken,
raadsvolger PvdA-fractie